ایمان چیست؟؛ حدیث امام رضا(ع) از پدرانشان از پیامبر(ص)

     تاریخ أصبهان عن أبی الصلت الهروی : کُنتُ مَعَ عَلیِّ بنِ موسَى الرِّضا ودَخَلَ نَیسابورَ راکِباً بَغلَةً شَهباءَ أو بَغلاً أشهَبَ - الشَّکُّ مِن أبی الصَّلتِ - فَعَدا فی طَلَبِهِ عُلَماءُ البَلَدِ ؛ یاسینُ بنُ النَّضرِ وأحمَدُ بنُ حَربٍ ویَحیَى بنُ یَحیى وعِدَّةٌ مِن أهلِ العِلمِ ، فَتَعَلَّقوا بِلِجامِهِ فِی المَربَعِ ، فَقالوا : بِحَقِّ آبائِکَ الطّاهِرینَ! حَدِّثنا بِحَدیثٍ سَمِعتَهُ مِن أبیکَ . قالَ : حَدَّثَنی أبِیَ العَدلُ الصّالِحُ موسَى بنُ جَعفَرٍ ؛ قالَ موسی : حَدَّثَنی أبِیَ الصّادِقُ جَعفَرُ بنُ مُحَمَّدٍ : حَدَّثَنی أبی أبو جَعفَرٍ باقِرُ العِلمِ عِلمِ الأنبیاءِ ؛ قالَ أبو جَعفَرٍ : حَدَّثَنی أبی عَلیُّ بنُ الحُسَینِ سَیِّدُ العابِدینَ : حَدَّثَنی أبی سَیِّدُ أهلِ الجَنَّةِ الحُسَینُ : حَدَّثَنی أبی سَیِّدُ العَرَبِ عَلیُّ بنُ أبی طالِبٍ - رِضوانُ اللَّهِ عَلَیهِم - قالَ : سَأَلتُ رَسولَ اللَّهِ صلى اللّه علیه و آله : مَا الإیمانُ؟ قالَ : «مَعرِفَةٌ بِالقَلبِ ؛ وإقرارٌ بِاللِّسانِ ؛ وعَمَلٌ بِالأَرکانِ» . وقالَ أبو عَلِیٍّ : قالَ لی أحمَدُ بنُ حَنبَلٍ : إن قَرَأتَ هَذا الإِسنادَ عَلى مَجنونٍ بَرِئَ مِن جُنونِهِ ، وما عَیبُ هذا الحَدیثِ إلّا جَودَةُ إسنادِهِ!

   تاریخ أصبهان‏ -به نقل از ابو صَلت هروى- : همراه على بن موسى الرضا علیه السّلام بودم. ایشان سوار بر ماده استرى طوسى رنگ یا استرنر طوسى رنگ -شک از ابو صَلت است- وارد نیشابور شد. علماى شهر: یاسین بن نضر و احمد بن حرب و یحیى بن یحیى و عدّه‏ اى دیگر از اهل علم در طلب ایشان شتافتند و در مَربَع، لگام استر او را گرفتند و گفتند: تو را به حقّ پدران پاکت، برایمان حدیثى بگو که آن را از پدرت شنیده‏ اى.

   امام علیه السلام فرمود: «پدرم عدل صالح موسى بن جعفر برایم حدیث کرد و گفت: پدرم جعفر بن محمّد الصادق برایم حدیث کرد و گفت: پدرم ابو جعفر باقر العلم، شکافنده دانش پیامبران، برایم حدیث کرد و گفت: پدرم على بن الحسین سیّد العابدین، برایم حدیث کرد و گفت: پدرم حسین آقاى اهل بهشت، برایم حدیث کرد و گفت: پدرم على بن ابى طالب، آقاى عرب - که رضوان الهى بر آنان باد - فرمود:

   از پیامبر خدا صلى اللّه علیه و آله پرسیدم: ایمان چیست؟ فرمود: شناخت [و اعتقاد] به دل و اقرار به زبان و عمل با ارکان [بدن‏].

   ابوعلى گفت: احمد بن حنبل به من گفت: اگر این اِسناد را بر دیوانه ‏اى بخوانى ، دیوانگى‏ اش بهبود مى‏ یابد. تنها عیب این حدیث (که سبب عدم شهرت آن شده است)، نیکویى اِسناد آن است! ¹

---

1. حکمت‌ نامه رضوی جلد اول، محمّد محمّدی ری شهری، صفحه116 ، پاورقی ها:1- تاریخ أصبهان: ج 1 ص 174 الرقم 173، المعجم الأوسط: ج 6 ص 226 ح 6254 ولیس فیه صدره إلى «سمعته من أبیک»، مسند الرضا علیه السلام: ص 60 ولیس فیهما صدره إلى «سمعته من أبیک»، کشف الغمّة : ج 3 ص 97 کلاهما نحوه ، بحار الأنوار : ج 10 ص 367 ح 3. ²
   
2. این مطلب برگرفته از جسنجوگر حدیثی میزان (Mizan.Hadith.net) می باشد.
3. تصویر از حرم مطهر حضرت علی بن موسی الرّضا علیه السّلام - مشهد مقدس
   

اللّهم صلّ علی محمّد و آل محمّد و عجّل فرجهم و احشرنا معهم و اهلک اعدائهم اجمعین...