مأمون برای بردن امام رضا علیه السّلام از یثرب به خراسان یک گروه رسمی فرستاد. اما شخصی که در رأس این گروه بود بیشتر موّرخین بر این عقیده اند که رجاء بن ابی ضحاک بوده است، و گفته شده که عیسی بن یزید معروف به «جلودی» بوده است، و سیّد امین این مطلب را بعید دانسته و گفته است که جلودی از فرماندهان هارون الرشید و دشمن امام رضا(ع) بود و عقلایی نیست که مأمون او را برای بردن امام مأمور کند. 1
و مأمون از رئیس گروه تعهد گرفت که امام را از راه بصره و اهواز و فارس ببرد و اینکه از راه کوفه و قم نبرد 2، همان گونه که مأمون به امام رضا(ع) نوشت که از راه جبل و فم نیاید و از راه بصره و اهواز و فارس بیاید. 3
دلیل اصرار مأمون و نگرانی او بسیار روشن است که نمی خواست امام از راه کوفه و قم بیاید، زیرا این دو شهر ، مرکز شیعه بود و ساکنین آن معتقد به امامت حضرت و نسبت به او مطیع بودند و اگر امام از شهر آن ها عبور می کرد مسلماً نسبت به او بسیار اداءِ احترام می کردند و او را بزرگ می داشتند، و این مقام او را تقویت می کرد و دولت عباسی را در خطر قرار می داد، اما عبور امام از بصره ضرری برای مأمون نداشت زیرا ساکنین بصره متمایل به عثمان بودند و نسبت به دولت عباسی دوستی نشان می دادند، و این عمل کاشف از نقشۀ فریبکارانۀ مأمون است که ادعا می کرد می خواهد خود را از خلافت کنار بکشد و آن را به علویان بسپارد.
1. اعیان الشیعه، ج4، ص 121.
2. عیون اخبار الرضا[ع]، ج4، ص 149.
3. اعیان اشیعه.
برگرفته از: کتاب «پژوهشی دقیق در زندگانی امام علی بن موسی الرضا(ع) 2»، به تألیف باقر شریف القرشی، ترجمه: سید محمّد صالحی ، ص 443.
تصویر از: مجموعه «ولایت عشق» به کارگردانی مهدی فخیم زاده، پخش شده از شبکۀ ولایت (Velayat.tv).
