شهادت امام رضا(ع) با زهر در منابع علمای تشیّع

• شیخ صدوق در اعتراف به این موضوع کوتاهی نکرده است و آن را در «عیون اخبارالرضا(ع)» و «امالی» از طریق مختلف آورده است.
• شیخ مفید در «ارشاد»
• طبرسی در «اعلام الوری»
• فتال در «روضة الواعظین» ص 197.
• کفعمی در «جدول المصباح».
• سید نعمت الله جزائری در «انوار النعانیه» ص 125.
• سید هاشم بحرانی در «مدینة المعاجز» ص 92.
• صاحب «معام الزلفی» در ص 99 گفته است:

   روایات درباره شهادت حضرت رضا(ع) با زهر فراوان است. ما برای پرهیز از طولانی شدن موضوع به ذکر تعدادی از آنان اکتفا می کنیم.

• ابن امیر الحاج در شرح قصیده ی میمیه ابوفراس.
• شیخ حر عاملی در مزار کتاب شریف وسائل الشیعه از طریق شیعه و سنّی شهادت حضرت را با زهر نقل کرده است و در منظومه ی خود چنین آورده است:

قــــتله بســـمه المأمون فی

نقل صحیح مستفیض فاعرف

«مأمون حضرت رضا(ع) را طبق روایات صحیح و متواتر با زهر به شهادت رساند.»

شهادت امام رضا(ع) با زهر

   به شهادت رسیدن حضرت رضا(ع) بوسیله سمّ از مسلّمات تاریخ است که هیچ نیرنگی نمی تواند آن را توجیه کند و تاریخ صحیح و روایات معتبر و اقوال محقّقان بر آن گواهی می دهد.

   احادیث منقول از پیامبر اکرم(ص) و امیرالمؤمنین(ع) و امام صادق(ع) در حد تواتر این مطلب را تایید می کند. حضرت رضا(ع) نیز شخصا برای تعدادی از نزدیکان و معتمدان در اوایل امامت یکبار به نحو اجمال و بار دیگر به نحو تصریح این موضوع را بیان نموده اند.

• اباصلت از حضرت نقل می کند که فرمودند:

   مامنّا الا مقتول شهید، یقتلنی بالسّم شر خلق الله فی زمانی. ¹

   «نیست از ما کسی (امامی) مگر آنکه کشته و شهید است، بدترین مخلوق خدا در زمان من مرا بوسیله زهر شهید خواهد کرد.»

• به مأمون -علیه اللّعنة- فرمودند:

اما انی لو شئت ان اقول من الذی یقتلنی لقلت.

   «اما من اگر بخواهم می توانم بگویم چه کسی مرا شهید خواهد کرد.»

• محمد بن جهم روایت کرده است:

   حضرت رضا(ع) به خوردن انگور تمایل داشتند، مامون در جای اتصال دانه های انگور به خوشه، سوزنهای آلوده به زهر قرار داده، پس از چند روز سوزنها را بیرون آورد و آن ها را نزد امام(ع) نهاد. حضرت از آن انگور ها خوردند و به شهادت رسیدند. ²

---

کتاب «زندگانی حضرت رضا (ع)» اثر آیت الله سید عبدالرّازق موسوی مقدم(؛ ناشر: آرام دل/ناشر همکار: صیام). ص 120

1- امالی صدوق، ص 39، مجلس 15.

2- مناقب ابن شهر آشوب، ج 2، ص 422.

تصویر از حرم مطهر امام رضا(ع)- مشهد مقدس.