شهادت امام رضا(ع) با زهر در منابع علمای تشیّع
- شیخ صدوق در اعتراف به این موضوع کوتاهی نکرده است و آن را در «عیون اخبارالرضا(ع)» و «امالی» از طریق مختلف آورده است.
- شیخ مفید در «ارشاد»
- طبرسی در «اعلام الوری»
- فتال در «روضة الواعظین» ص 197.
- کفعمی در «جدول المصباح».
- سید نعمت الله جزائری در «انوار النعانیه» ص 125.
- سید هاشم بحرانی در «مدینة المعاجز» ص 92.
- صاحب «معام الزلفی» در ص 99 گفته است:
روایات درباره شهادت حضرت رضا(ع) با زهر فراوان است. ما برای پرهیز از طولانی شدن موضوع به ذکر تعدادی از آنان اکتفا می کنیم.
- ابن امیر الحاج در شرح قصیده ی میمیه ابوفراس.
- شیخ حر عاملی در مزار کتاب شریف وسائل الشیعه از طریق شیعه و سنّی شهادت حضرت را با زهر نقل کرده است و در منظومه ی خود چنین آورده است:
قــــتله بســـمه المأمون فی
نقل صحیح مستفیض فاعرف
«مأمون حضرت رضا(ع) را طبق روایات صحیح و متواتر با زهر به شهادت رساند.»
- شیخ بزرگوار فتونی در منظومه ی خود می گوید:
قـــد غاله المأمون ســماً بــــالعنب
و خان عهدالله فی الزاکی الحسب
«مأمون با نامردی و فریب، با انگور مسموم او را به شهادت رساند و با عهد و میثاق خدای تعالی درباره آن ذات پاک و با نجابت خیانت ورزید.»
- سوسی هم نوا با ابن شهر آشوب در کتاب «مناقب» ج 2 ص 422 می گوید:
بارض طوس نائی الاوطان اذغره المأمون بالامانی
حین سقاه السم فی الرمان
«در طوس مأمون که به آرزوهایش مغرور شده بود با خوراندن انار زهر آلود به امام(ع) او را کشت.»
- ابوفراس همدانی چنین سروده است:
باؤا یقتل الرضی من بعد بیــعتـــه
وابصروا بعض یوم رشدهم فعموا
«بعد از بیعت با حضرت رضا(ع) او را به قتل رساندند، رشد و تشیّع خود را اندک زمانی شاهد بودند اما بعد آن را از دست دادند و نابینا شدند.»
- آیت الله «سیّد محمّد» جد بزرگوار علامه بحرالعلوم در رساله ی خود «موالید الائمه(ص)» می گوید:
«بین امامیه مشهور آن است که حضرت رضا(ع) بر اساس روایات فراوان با زهر به شهادت رسیده است و به این نکته که با مرگ طبیعی از دنیا رفته نباید اعتنا کرد.»
- علامه شیخ محمد حسین اصفهانی معروف به کمپانی در شعر خود چنین گفته است:
فاغتاله بالعنب المسمــــوم ویل لذالک الظالم الغشوم
لولا رضاه بالقضاه الجاری لاسود وجه الدهـــــر بالبـــوار
و مادت الارض بلا بتیها و ساخت الارض بمــــن علیهـــــا
قضی شهیداً صابرا محتسبا و هو غریب بلا غریب الغربا
« او را با انگور مسوم ناجوانمردانه کشت، آتش و دوزخ بر آن ستمگر بی حیا باد.
اگر رضایت حضرت به جاری شدن قضای الهی نبود، چهره روزگار از این جنایت سیاه می شد.
زمین به فغان و لرزه در می آمد و آنچه بر روی خود داشت همه را فرو می برد.
امام(ع) با صبر و بردباری و خشنودی به قضای الهی به شهادت رسید، در حالی که غریب و تنهاتر از تمام غریبان بود.»
کتاب «زندگانی حضرت رضا (ع)» اثر آیت الله سید عبدالرّازق موسوی مقدم(؛ ناشر: آرام دل/ناشر همکار: صیام). ص 121 تا 123.
تصویر از حرم مطهر حضرت امام رضا(ع) - مشهد - ایران.
