امامت و زمامداری در کلام امام رضا(ع)

امام رضا(ع):

... الامامُ الأنیسُ الرفیق، و الوالدُ الشَّفیِق، و الاَخُ الشَّقِیق، و الامُّ البَرَّةُ بالولدِ الصَّغیر، و مَفزَعُ العباد فی الداهیةِ الناد... 1

... امام مونسی است غمگسار، و پدری است مهربان، و برادری است دلسوز، و (در عواطف مانند) مادری است نیک رفتار نسبت به فرزندِ خردسال، و او پناه مردمان است به هنگام پیش آمد های ناگوار.

رابطه امام و مردم,ویژگی های امام,توصیف ویژگی های امام,حدیث درباره ویژگی های امام,امام در جامعۀ اسلامی

   در این حدیث که از امام بزرگ آوردیم، آرمانی ترین شکل رابطۀ دولت و مردم به نمایش گذارده شده است. امام با به کار بردن واژه های «انیس» و «رفیق» نزدیکی و اُنس با مردم، و در دسترس بودن زمامداران را مطرح ساخته است. مردم دوستی و عواطف مردم گرایانۀ امام با تعبیر های: «پدر شفیق»، و «برادر شفیق»، مشخص شده است؛ بلکه از این فراتر رفته و زمامدار و امام را در جامعۀ اسلامی، همچون مادر مهربان نسبت به کودک خردسال، معرفی کرده است.

   و سرانجام امام باید در هر مشکلی و رویدادی پناهگاه اصلی توده های مردم باشد، و در برابر هیچ رخدادی مردم را تنها نگذارد. این دست رابطۀ بسیار انسانی و ارزشی در تعالیم دیگر اسلامی آمده است چون:

   امام علی(ع):

«... و جَعَلکم من الوالیِ، و جَعَل الوالی منکُم بِمَنزلة الوالدِ من الوَلَد، و الوَلَد من الوالِد...». 2

... خداوند نسبت شما را به حاکم و نسبت حاکم و زمامدار را به شما، مانند نسبت فرزند به پدر، و نسبت پدر به فرزند قرار داده است...

   این سخن امام رضا(ع) بخش کوتاهی است از حدیثی که در آن مجموعۀ ویژگیها و مسئولیتهای زمامداران آمده است، در اینجا با رعایت اهداف این کتاب، از دیگر فرازهای آن صرف نظر گردید.

---

1- اصول کافی 1/ 200 ؛ مسند الامام الرضا(ع) 98/1.

2- بحار الأنوار 75/ 356.

این مطلب برگرفته از  کتاب «فرازهایی از: سخنان امام رضا(ع)، دفتر نخست، محمّد حکیمی، بنیاد پژوهشهای اسلامی، چاپ و صاحی: مؤسسۀ چاپ و انتشارات رضوی، ص76 می باشد.