شرم نیاز و خواری خواهش

   آنچه در ادامه می آید، برگرفته از کتاب «امام رضا(ع) و زندگی» به تألیف مهدی غلامعلی، به نشر (انتشارات آستان قدس رضوی؛ 1393)، صفحۀ 48 می باشد.

   مراسم روح بخش حج پایان یافته بود و مردم، گروه گروه حجاز را ترک می کردند. شیعیان، معمولاً پس از پایان حج برای دیدن امام [رضا علیه السّلام] به مدینه می آمدند. آن روزها خانۀ امام در مدینه، محلّ گردهمایی جمعی از شیعیان بود. روزی در منزل امام نشسته بودیم. جمعیت فراوانی در منزل ایشان آمده بودند و از حضرت، دربارۀ حلال و حرام می پرسیدند. مردی بلند قامت و گندمگون وارد منزل شد. از سخنانش فهمیده می شد که از اهالی خراسان است. به ظاهر، وضع خوبی داشت. نزدیک رفت و به امام سلام کرد و مشکلش را با امام در میان گذاشت. صدایش بلند بود. او مشکلش را این گونه بیان کرد:

   ای فرزند رسول خدا[ص]! من مردی از دوستداران پدران و نیاکان شما هستم. از حج باز می گردم. خرجی خود را گُم کرده ام و چیزی ندارم تا با آن، خود را به جایی برسانم. اگر می توانی، مرا به شهرم برسان. به فضل خدا ثروتمندم و هرگاه به شهر خود رسیدم، آن مقدار که به من دادی، به جای شما صدقه می دهم؛ زیرا خودم شایستۀ صدقه نیستم و صدقه بر من روا نیست.

داستان از زندگی امام رضا(ع),بخش امام رضا(ع),گذشت امام رضا(ع),داستان از بخشش و گذشت امام رضا(ع)

   امام فرمود: «بنشین، رحمت خدا بر تو باد.» او فهمید که باید بماند تا امام پاسخ مردم را بدهد. امام به همۀ پرسش های پاسخ داد. مردم هم پراکنده شدند. آن مرد و سلیمان جعفری و خِیثَمه و من ماندیم.

   امام، رو به ما سه نفر کرد و فرمود: «ایا به من اجازه می دهید چند لحظه به اندرونی بروم؟»

   سلیمان که از یاران خوب امام بود، عرض کرد: «خواهش می کنم. خداوند همیشه شما را مقدّم داشته است.»

   امام برخاست، وارد اتاق دیگری شد و در را بست. پس از اندکی، آن حضرت دستش را از بالای در بیرون آورد و فرمود: «آن خراسانی کجاست؟»

   مرد خراسانی برخاست و گفت: «من اینجا هستم.»

   امام همانطور که از بالای در کیسه ای را به خراسانی می داد، فرمود: «این دویست دینار را بگیر و آن را کمک خرج خود کن و با آن برکت بجوی و نیازی نیست که از سوی من صدقه بدهی. بردار و برو، تا نه من تو را ببینم و نه تو مرا ببینی.

   مرد بسیار تشکّر کرد و در حالی که بسیار خوشحال بود، منزل امام را ترک کرد. دقایقی بعد امام دوباره نزد ما بازگشت. سلیمان به امام عرض کرد: «قربانت شوم! با نظر بلندی، بخشیدی و رحم کردی؛ اما چرا چهره ات را از او پوشاندی؟»

   امام فرمود: «نگران این بودم که خواری خواهش را به سبب برآوردن حاجتش، در چهره اش ببینم.» آنگاه حضرت فرمود:

   آیا این سخن پیامبر(ص) را نشنیده ای که نیکویی کردن پنهانی برابر هفتاد حج است و آن که پرده از بدی بردارد، بی یار وانهاده می شود و آن که بدی را بپوشاند، خدا او را می آمرزد؟ و آیا این ضرب المثل پیشینیان را نشنیده ای که می گویند: هرگاه من برای طلب و نیازی نزد کسی بروم، در حالی به سوی خانواده ام باز می گردم که آبرویم را جا گذاشته ام؟ (1)

(1)- همان[الکافی]، ص 23، ح 3.